.jpg)
Trong các công trình hiện đại, an toàn cháy nổ luôn là ưu tiên hàng đầu. Khi nhắc đến phòng cháy chữa cháy, người ta thường nghĩ ngay đến bình cứu hỏa, hệ thống báo cháy hay lối thoát hiểm. Thế nhưng, có một yếu tố ít được chú ý nhưng lại vô cùng quan trọng: cáp điện.
.jpg)
Hãy thử hình dung, nếu hỏa hoạn xảy ra và toàn bộ hệ thống điện ngừng hoạt động, điều gì sẽ diễn ra? Đèn chiếu sáng khẩn cấp tắt, máy bơm nước cứu hỏa dừng, thang máy thoát hiểm ngừng hoạt động, hệ thống báo cháy không kêu. Khi đó, hậu quả sẽ khôn lường. Chính để ngăn chặn kịch bản này, cáp chống cháy đã được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trong xây dựng.
Cáp chống cháy là gì?
Cáp chống cháy (fire-resistant cable) là loại cáp điện đặc biệt có khả năng duy trì dẫn điện trong một khoảng thời gian nhất định ngay cả khi bị lửa bao quanh.
Khác với cáp điện thông thường dễ bị nóng chảy và mất mạch khi gặp nhiệt độ cao, cáp chống cháy có cấu trúc nhiều lớp bảo vệ, giúp các hệ thống quan trọng vẫn vận hành trong tình huống khẩn cấp.
Chính nhờ đặc tính này, cáp chống cháy thường được lắp đặt cho:
-
Hệ thống báo cháy.
-
Đèn chiếu sáng thoát hiểm.
-
Quạt hút khói, máy bơm nước cứu hỏa.
-
Thang máy thoát hiểm.
-
Trung tâm dữ liệu và các thiết bị an toàn khác.
Ứng dụng thực tế của cáp chống cháy
Cáp chống cháy không chỉ tồn tại trên lý thuyết mà đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều công trình:
-
Bệnh viện: Đảm bảo duy trì điện cho thiết bị y tế khi sự cố xảy ra.
-
Sân bay: Giúp hệ thống chiếu sáng và loa thông báo khẩn cấp hoạt động liên tục.
-
Đường hầm, tàu điện ngầm: Bảo đảm chiếu sáng, thông gió và báo cháy trong môi trường khó thoát hiểm.
-
Tòa nhà văn phòng, phòng thí nghiệm, nhà máy: Nơi tập trung đông người và nhiều thiết bị giá trị.
Điểm nổi bật là cáp chống cháy thường có lớp vỏ không chứa halogen, không sinh khói độc khi cháy, giúp giảm nguy cơ ngạt khí và tăng khả năng thoát nạn.
Khi nào cần sử dụng cáp chống cháy?
Không phải lúc nào cũng cần cáp chống cháy, nhưng trong những môi trường đặc biệt thì nó trở thành yêu cầu bắt buộc:
-
Hệ thống báo cháy và đèn chiếu sáng thoát hiểm: Giúp duy trì hoạt động trong suốt quá trình sơ tán.
-
Cơ sở hạ tầng trọng yếu: Như trung tâm dữ liệu, sân bay, bệnh viện, nhà máy hóa chất.
-
Môi trường nguy hiểm: Giàn khoan dầu, kho xăng dầu, khu công nghiệp nặng có nguy cơ cháy nổ cao.
Nếu chỉ dùng cáp điện tiêu chuẩn, khi gặp nhiệt độ cao, dây dẫn sẽ nhanh chóng bị chảy, gây đoản mạch và mất điện toàn bộ. Đây là rủi ro cực lớn mà cáp chống cháy được sinh ra để khắc phục.
Cấu tạo và đặc điểm của cáp chống cháy
Điểm đặc biệt giúp cáp chống cháy chịu nhiệt nằm ở cấu trúc nhiều lớp:
1. Lõi dẫn điện
-
Làm từ đồng bện xoắn, dẫn điện tốt và có điểm nóng chảy cao (1085°C).
-
Giúp duy trì dòng điện ngay cả khi nhiệt độ tăng mạnh.
2. Lớp chống cháy
-
Thường dùng mica quấn nhiều lớp quanh lõi.
-
Có tác dụng ngăn lửa xâm nhập trực tiếp vào lõi dẫn điện.
3. Lớp cách điện
-
Sử dụng vật liệu XLPE chống cháy hoặc silicone.
-
Khả năng chịu nhiệt cao, giữ lõi ổn định trước tác động của lửa.
4. Lớp vỏ bảo vệ
-
Làm từ LSZH (Low Smoke Zero Halogen) – không sinh khói độc, không chứa halogen.
-
Đồng thời chống ẩm, chống hóa chất và chống oxy hóa.
Chính nhờ sự kết hợp này, cáp chống cháy vừa chịu được nhiệt độ khắc nghiệt, vừa an toàn cho môi trường.
Phân loại cáp chống cháy
Tùy nhu cầu, cáp chống cháy được chia thành 3 nhóm chính:
-
Cáp chống cháy loại thường: Cấu trúc Cu/Mica/XLPE/FR-PVC. Thích hợp lắp đặt trong nhà, giá thành rẻ.
-
Cáp chống cháy tiêu chuẩn: Cấu trúc Cu/Mica/XLPE/LSHF. Không sinh khói độc, phù hợp tòa nhà công cộng, khu đông người.
-
Cáp chống cháy loại đặc biệt: Cấu trúc Cu/Silicone Rubber mix/LSHF. Chịu được nhiệt độ cực thấp (-60°C) hoặc cực cao, thường dùng trong ngành hàng không, luyện kim, xi măng.
Những hiểu lầm phổ biến về cáp chống cháy
1. “Cáp chống cháy không bao giờ cháy”
Thực tế, cáp vẫn hư hỏng nếu nhiệt độ vượt ngưỡng thiết kế hoặc thời gian cháy quá lâu. Chức năng chính là duy trì mạch điện đủ lâu để sơ tán và chữa cháy.
2. “Tất cả cáp chống cháy giống nhau”
Mỗi loại có tiêu chuẩn chịu nhiệt khác nhau:
-
BS 6387 loại C: Chịu 950°C trong 180 phút.
-
IEC 60331: Chịu 750°C trong 90 phút.
-
BS 6387 loại W: Chịu 650°C trong 15 phút kèm phun nước.
3. “Cáp chống cháy không hư hại”
Trên thực tế, cáp vẫn có thể hỏng do ẩm, hóa chất hoặc va chạm cơ học nếu lắp đặt sai cách.
4. “Cáp chống cháy và cáp chậm cháy là một”
-
Cáp chống cháy: Duy trì mạch điện khi có lửa.
-
Cáp chậm cháy: Chỉ ngăn lửa lan, nhưng không giữ được điện.
Do đó, không thể thay thế cho nhau.
Tầm quan trọng của việc chọn đúng loại cáp chống cháy
Việc sử dụng sai loại cáp có thể khiến hệ thống khẩn cấp không hoạt động khi cần thiết, gây hậu quả nghiêm trọng. Do đó, kỹ sư cần căn cứ vào:
-
Tiêu chuẩn an toàn quốc tế và trong nước.
-
Đặc điểm môi trường: ẩm ướt, nhiệt độ cao, nguy cơ cháy nổ.
-
Thời gian duy trì điện yêu cầu trong kịch bản hỏa hoạn.
Chọn đúng loại cáp chống cháy không chỉ đảm bảo an toàn cho công trình mà còn là sự bảo vệ tính mạng con người.
Xu hướng sử dụng cáp chống cháy hiện nay
Cùng với sự phát triển đô thị hóa, cáp chống cháy ngày càng được ứng dụng rộng rãi. Các xu hướng mới bao gồm:
-
Thân thiện môi trường: Vỏ LSZH giảm thiểu khói độc, an toàn cho người sử dụng.
-
Cáp đa chức năng: Vừa chống cháy, vừa chống nhiễu, chống ẩm.
-
Tiêu chuẩn quốc tế: Đảm bảo đồng bộ chất lượng trong các công trình quy mô lớn.
Kết luận
Qua những phân tích trên, có thể thấy cáp chống cháy là một phần không thể thiếu trong chiến lược an toàn điện của công trình hiện đại. Loại cáp này giúp duy trì hoạt động của hệ thống khẩn cấp khi xảy ra hỏa hoạn, bảo vệ tính mạng và tài sản.
Dù chi phí cao hơn so với cáp thông thường, lợi ích mang lại là vô giá. Vì vậy, khi thiết kế hay thi công, hãy lựa chọn cáp chống cháy đạt chuẩn để công trình vận hành bền vững và an toàn trong mọi tình huống.
Xem thêm: Cáp Chống Cháy Là Gì? Tìm Hiểu Từ A Đến Z Về Loại Cáp An Toàn Trong Hỏa Hoạn
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments